Narty, jakie są, każdy widzi? O technice jazdy.
To, co w nartach od razu zwraca moją uwagę, to ich kształt. Zwiększenie taliowania nart, dało nowe pomysły na ich używanie.
Oto jeden z nich – kompensacja.
Wychodząc od prostej geometrii, dochodzimy do wniosku, że narty o promieniu np. R – 10 m, ustawione pod kątem 45°, dociśnięte naszym ciężarem, wyginają się zgodnie ze swoim kształtem i prowadzą nas w skręcie o promieniu zbliżonym do 10 m.
Wiadomo, to czysta teoria, ale tak jest naprawdę. Narty mogą prowadzić nas w skręcie, a my możemy dać im się prowadzić.
Do pierwszych prób wykorzystujemy szerokie, płaskie i w miarę puste stoki. Trasy, po których jadąc nie martwimy się rozpędzaniem i możemy się skupić na odczuciach płynących z ciała. Zwiększamy ruchomość w kolejnych punktach ciała, zaczynamy nimi sterować, ustawiamy się zgodnie z informacjami, jakie wysyła nam ciało.
Swoją jazdę korygujemy z nartami i próbujemy.
Z czasem i doświadczeniem, nabieramy swobody, lekkości i płynności w jeździe. Zaczynamy bawić się ruchem i ciałem. Zaczynamy swój taniec.
Zasady śladów
Cała narta równo dociśnięta do śniegu – tak samo jedzie przód, środek i piętka narty.
Obie narty równo dociśnięte do śniegu – tak samo jedzie wewnętrzna i zewnętrzna narta.
Obie narty równo dociśnięte do śniegu podczas całego przejazdu – kompensacja.
Zaczynając na górze i kończąc na dole stoku, podczas całego przejazdu, obie narty jadą cały czas tak samo dociśnięte do śniegu. Nie dopuszczamy do ich odciążenia podczas najazdu na skręt, jak i przeciążenia podczas wyjazdu ze skrętu. Po naszym przejeździe, na całej długości stoku, widać dwie równo prowadzone kreski – tory kolejowe… .
Żeby łatwiej zrozumieć kompensację, przejdźmy do analizy skrętu i nowości, jakie w skręcie wprowadziły narty carvingowe.
Analiza skrętu
Skręt tradycyjny prowadzony jest przez narciarza.
Niebieska linia – faza przygotowania skrętu. Obniżenie pozycji i przygotowanie ręki do wbicia kija.
X – rozpoczęcie skrętu. Wbicie kija, wyjście w górę, rotacją stóp, wprowadzenie nart w skręt.
Żółta linia – to czas lotu w powietrzu i przelatywanie przez linię spadku stoku.
Linia niebieska – sterowanie skrętem. Po przekroczeniu linii spadku stoku, przez pogłębianie pozycji dośrodkowej biodrem, sterowanie promieniem wykonywanego skrętu. Końcówka fazy sterowania skrętem przechodzi w fazę przygotowania kolejnego skrętu.
Skręt carvingowy prowadzony jest przez narty.
X– przejście ze skrętu w skręt, przejście z górnych, na dolne krawędzie nart.
Zielona linia – najazd na skręt, jazda wzdłuż dolnych krawędzi nart.
+ – przejazd przez linię spadku stoku, przejście z dolnych na górne krawędzie nart.
Niebieska linia – wyjazd ze skrętu, jazda na górnych krawędziach nart.
Dlaczego z takim uporem powtarzam: górne i dolne krawędzie nart. Dlatego, że przed nartami carvingowymi jazda na dolnych krawędziach nart była niemożliwa. Proste, tradycyjne narty ustawione na dolnych krawędziach prowadziły nas prosto do lasu, a my wywracaliśmy się.
Narty carvingowe ustawione na dolnych krawędziach prowadzą nas po okręgu w dół stoku, rozpoczynając tym samym nowy skręt. Tworząca się w tym czasie siła odśrodkowa pozwala nam na przeciwstawienie się sile grawitacji i utrzymanie równowagi, co stworzyło nowe możliwości jazdy na nartach.
Najazd na skręt jest nowym elementem skrętu, który powstał wraz z nartami carvingowymi. Niewielu narciarzy, jeżdżących obecnie na nartach, jest tego świadoma i wciąż jeżdżąc techniką tradycyjną, wykorzystują tylko górne krawędzie nart. Fazę najazdu na skręt przelatują w odciążeniu nad śniegiem, a szkoda, bo najazd na skręt jest nowym, dotychczas nieznanym a i najprzyjemniejszym nowym elementem techniki jazdy.
W technice INNER.SKI, oparty na rotacji nart, skręt tradycyjny stosowany jest jako skręt sytuacyjny, podczas wymijania przeszkód, szybkiej zmiany kierunku jazdy, poruszania się po stromych trasach, przy wyhamowywaniu i kontrolowaniu prędkości… . Nie odrzucamy go całkowicie.
Na nartach carvingowych zjedziemy wszędzie , nie wszędzie w carvingowy sposób.
Skręt carvingowy – siły
W skręcie carvingowym działają na nas dwie siły:
– siła grawitacji, która działa w dół stoku i powoduje nasze rozpędzanie się,
– siła odśrodkowa, która działa na zewnątrz skrętu i czujemy ją, jakby coś wyrzucało nas za skrętu.
W skręcie kompensacyjnym wykorzystujemy obie siły tak, żeby zgodnie z trzecią zasadą śladów, obie narty były równo dociśnięte do śniegu podczas całego przejazdu. W najeździe na skręt nie dopuszczamy do odciążenia nart, a w wyjeździe ze skrętu, do ich przeciążenia.
Do ryciny skrętu carvingowego dodajemy siłę odśrodkową i sposób naszego poruszania się względem niej.
Podczas najazdu na skręt, kiedy chcemy wzmocnić jej działanie na narty, prostujemy się ciałem przeciwnie do kierunku jej działania.
Podczas wyjazdu ze skrętu, kiedy chcemy zmniejszyć jej działanie na narty, uginamy się ciałem zgodne z kierunkiem jej działania.
Niebieska linia, żółte strzałki, uginający się człowieczek.
Podczas wyjazdu ze skrętu siła grawitacji i siła odśrodkowa działają razem. Im dłużej podjeżdżamy pod stok, tym bardziej czujemy zwiększające się przeciążenie. Spuszczamy powietrze z siebie i razem z wydechem, uginamy się pod narastającymi siłami, nie dopuszczając tym samym do przeciążenia nart.
x – przejście z górnych na dolne krawędzie nart.
Kiedy jesteśmy gotowi do następnego skrętu, puszczamy wszystko, totalnie się rozluźniamy i pozwalamy wyrzucić się ze skrętu. Uginając się, przelatujemy w niskiej pozycji nad nartami. Jak tylko czujemy oparcie stóp na dolnych krawędziach nart, prostujemy się i dociskając w ten sposób nart do śniegu, zaczynamy nowy ślizg w nowym skręcie.
Zielona linia, pomarańczowe strzałki, prostujący się człowieczek.
Najazd na skręt, jest najnowszym elementem techniki narciarskiej. Tutaj siła odśrodkowa i siła grawitacji działają przeciwnie do siebie, powodując tym samym nasze odciążenie. Żeby narty prowadziły nas w skręcie musimy je dociążyć. Wykorzystujemy do tego siłę odśrodkową. Po przejściu na dolne krawędzie nart, z niskiej pozycji prostujemy się w kierunku środka skrętu. Idąc ciałem (masa kg) przeciwnie do siły odśrodkowej, zwiększamy jej działanie na nas i na narty. Szybkość prostowania się dopasowujemy do długości i dynamiki skrętu.
+ moment przejścia zielonej w niebieską linię, prosty człowieczek.
Jest to moment przejazdu przez linię spadku stoku. Tutaj kończy się najazd na skręt a zaczyna wyjazd ze skrętu. To kolejny nowy i bardzo ciekawy element w technice narciarskiej. To moment ufności, kiedy odesłane w bok narty zaczynają do nas wracać. Od tego momentu siła grawitacji i siła odśrodkowa współpracują ze sobą i rosną wraz z długością podjazdu.
Niebieska linia, pomarańczowe strzałki, uginający się człowieczek.
Wyjazd ze skrętu, jest częścią skrętu w której siły działają razem ze sobą i powodują nasze przeciążenie. Nie chcemy przeciążyć nart, więc uginamy się pod narastającymi siłami. Szybkością uginania się, regulujemy dociążanie nart i długość skrętu.
Kiedy jesteśmy gotowi do następnego skrętu, puszczamy wszystko, totalnie się rozluźniamy i przelatujemy nad nartami, lecimy w dół stoku, wchodzimy do kolejnego skrętu.
Narty – technika jazdy
Technika tradycyjna to technika twardych nart, twardych butów i twardego prowadzenia. Proste, tradycyjne narty zmuszały nas do rotacji. Były zawsze pod nami i robiły to co im kazaliśmy. To tak trochę jak w tradycyjnym wychowaniu. Ojciec wraca z roboty do domu i mówi, żona obiad i żona obiad na stół podaje.
W carvingu jest trochę inaczej. Narty carvingowe mają swój kształt. Ustawione pod kątem do śniegu, dociśnięte, wyginają się i prowadzą nas w ściśle określonym kierunku. Żeby tam pojechać, to MY musimy dopasować się do NART, podążyć za NARTAMI. Może, akurat to MY dzisiaj powinniśmy ugotować i podać żonie obiad.
Technika carvingowa, to technika dopasowywania się i podążania za nartami.
To gra balansu, zabawa, taniec między narciarzem a nartami, po którym na stoku zostają ślady dwóch równo wyciętych kresek.
Zapraszam Marek Ogorzałek.